‘In opdracht van Festival aan de Plas werd mij gevraagd een concept te bedenken met het oog op een wandeling omheen de Sloterplas te Amsterdam. Het project sprak me aan omdat het iets vanuit mijn eigen stadsdeel is, de toegankelijkheid voor toeschouwers met opzet laagdrempelig werd gehouden en omdat het me uitdaagde de samenwerking aan te gaan met een stukje natuur uit mijn omgeving. Tot slot inspireerde het me aan om eens met amateurtoneelspelers uit de buurt samen te werken.’
‘Mijn concept kwam voort uit de opdracht iets te verzinnen rondom het thema ‘vissers en de strijd met het water’. Onmiddellijk moest ik denken aan The Old man and the Sea van Ernest Hemingway. Deze negentig pagina’s tellende novelle vertelt het verhaal van de oude visser Santiago die gedurende een lange tijd geen vis meer heeft gevangen. Zijn stagiair, de jongen Manolo, mag van zijn ouders niet meer mee omdat de oude man niet meer in staat lijkt om nog iets van enige omvang te vangen.
Santiago beslist de volgende ochtend diep de zee op te gaan waar hij al snel een gigantische Merlijn vangt. Gedurende twee dagen en nachten wordt zijn roeiboot op sleeptouw genomen. Op de derde dag begint de vis uit vermoeidheid om de boot heen te zwemmen en met zijn laatste krachten weet Santiago het dier tijdens één van diens radeloze sprongen aan zijn harpoen te krijgen. Hij bindt de enorme vis vast aan de zijkant van de boot en gaat op huis aan, met het idee, dat hij hiervoor een fikse prijs zal kunnen krijgen, maar ook met de gedachte, dat eigenlijk niemand dit dappere dier zou mogen eten. Op zijn reis terug wordt de prooi aan zijn sloep herhaaldelijk aangevallen door haaien. Santiago verdedigt zijn buit met hand en tand maar zijn strijd is tevergeefs en als hij de volgende dag aanmeert, hangt aan zijn roeiboot nog slechts het karkas van de enorme vis. De kleine Manolo brengt hem enige tijd later in zijn hut koffie en belooft hem altijd met hem mee te zullen gaan.
Ik werd geraakt door de eenvoud van het verhaal, de strijd van het hoofdpersonage tegen zijn ouderdom en de metaforen die Hemingway vond voor thema’s als de visvangst, het geloof en de zee. Deze novelle die The Pullitzer Prijs won, bewerken alleen was echter niet de uitdaging die ik in dit project zag. Ik wilde het namelijk dolgraag regisseren tot een hoorspel. Het publiek werd gevraagd om koptelefoons op te zetten en zo werd het meegenomen in het hoofd van Santiago en zijn avontuur.
Voor een buitenstaander was het beeld van een tribune toeschouwers die muisstil met koptelefoons op naar een man zaten te kijken die met kaplaarzen aan in het water stond, een intrigerend beeld. Deze manier leek mij echter de ideale vorm om een prachtig verhaal intiem te vertellen en de Sloterplas te verrijken met een avontuur dat iedere toeschouwer naderhand zelf leek te hebben meegemaakt.’
(Amsterdam 28 februari 2009)
